چهارباغ عباسی کجاست؟ 🌎| تاریخچه 📓| معماری 🎨| جاهای دیدنی 🏕️| عکس 📸
فهرست عناوین
در گوشه‌گوشه بافت تاریخی شهر اصفهان می‌توان به آثار ارزشمندی از تاریخ این شهر دست یافت. خیابان چهارباغ عباسی، که همچون شاهرگی از میان تعدادی از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی اصفهان می‌گذرد، یکی از مهم‌ترین آثار این شهر است که شاید کمتر به‌طور مستقل مورد توجه قرار گرفته باشد. با مجله گردشگری املاک اصفهان همراه شوید تا بیشتر با چهارباغ عباسی آشنا شوید.
🌎 خیابان چهارباغ عباسی کجاست؟
خیابان چهار باغ عباسی از سی و سه پل شروع شده و به سمت شمال شهر امتداد می‌یابد در همین حال، چهارباغ بالا نیز از سی‌وسه پل آغاز شده و به سمت جنوب شهر تا دروازه شیراز ادامه دارد. در واقع، این سی و سه پل است که خیابان‌های اصلی چهار باغ بالا و چهار باغ عباسی را به هم متصل می‌کند. چهارباغ پایین نیز در امتداد چهارباغ عباسی به سمت شمال شهر کشیده شده است.
🚙 مسیر دسترسی به چهارباغ عباسی:
بهترین راه دسترسی به خیابان چهارباغ عباسی استفاده از وسایل نقلیه عمومی است ایستگاه مترو میدان امام حسین در ابتدای خیابان چهارباغ عباسی از سمت شمال قرار دارد. همچنین، ایستگاه اتوبوس میدان امام حسین گزینه مناسبی برای دسترسی به این خیابان است. اگر قصد استفاده از خودروی شخصی دارید، ترافیک منطقه در ساعات شلوغی را مد نظر داشته باشید.
📝 معرفی خیابان چهار باغ عباسی
خیابان چهار باغ عباسی، یکی از معروف ترین چهارباغ های ایران و جاذبه های دیدنی اصفهان به شمار می‌رود همچنین یکی از معروف ترین خیابان های اصفهان نیز شناخته می شود. هرچند امروزه از عظمت و شکوه گذشته آن چیز زیادی باقی نمانده است، اما در زمان های نه چندان دور مورد توجه هنر دوستان ایرانی و جهانگردان از سراسر دنیا قرار داشته است.
این مجموعه، در واقع شامل چندین چهارباغ است که نام یکی از آن‌ها بر تمامی مجموعه نهاده شده است و در اطراف یک خیابان اصلی بنا شده‌اند. خیابان چهارباغ عباسی با قدمتی که به دوره صفویه بازمی‌گردد، در دوره قاجار مورد بی‌مهری قرار گرفت؛ اما با هوشیاری اهالی شهر، از نابودی نجات یافت. امروزه این خیابان دل‌نشین، یکی از معابر اصلی اصفهان محسوب می‌شود و میزبان بسیاری از جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهر است.
📓 تاریخچه خیابان چهار باغ عباسی
خیابان چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا، پس از تعیین اصفهان به عنوان پایتخت در دوره شاه عباس اول و به دستور او ساخته شدند. چهارباغ پایین نیز به دستور رضاشاه پهلوی و با الهام از طرح چهارباغ صفوی بنا شده است. در گذشته، جوی آبی از میان خیابان تا زاینده‌رود جریان داشت و در محل تقاطع‌ها، حوض‌هایی ساخته شده بودند. مسیری خاص برای عبور افراد سواره تعبیه شده بود و در دو طرف خیابان، درختان چنار به موازات خیابان و در دو ردیف کاشته شده بودند.
در دوره صفویه، سراسر خیابان تا کنار رودخانه پوشیده از باغ های باشکوه بود که میان امرا برای ساخت عمارت تقسیم شده بودند. عموم مردم نیز حق تفریح در باغ‌ها و استفاده از ثمرات آن‌ها را داشتند. در سمت غرب خیابان، باغ‌های تخت، هشت‌گوشه و تاکستان و در سمت شرق خیابان، باغ‌های بلبل، توت و درویشان قرار داشتند. البته، به جز باغ هشت‌گوشه (کاخ هشت بهشت)، باقی باغ‌ها به‌طور کامل از بین رفته‌اند.
چهارباغ از دید مورخان و جهانگردان
توصیف خیابان چهارباغ عباسی در بسیاری از متون تاریخی دوره صفوی آمده است، از جمله در تاریخ عالم‌آرای عباسی نوشته اسکندربیگ منشی، تاریخ عباسی (روزنامه ملا جلال) نوشته ملا جلال منجم یزدی و روضه‌الصفویه نوشته جنابدی. همچنین، جهانگردان بسیاری در دوره‌های صفویه و قاجار پس از مشاهده چهارباغ، آن را در سفرنامه های خود توصیف کرده‌اند. از جمله پی تیرو دلا واله، جهانگرد ایتالیایی، سانسون فرانسوی و دیگران.
شوالیه شاردن، جهانگرد معروف فرانسوی که در دوره سلطنت شاه عباس دوم و شاه سلیمان صفوی مدت زیادی در ایران حضور داشت، چهارباغ را گردشگاه مشجر عمومی اصفهان می‌نامد و می‌گوید:
“این خیابان زیباترین معبری است که من تاکنون دیده و شنیده‌ام.”
✨ چهارباغ در دوره قاجار
بیشتر بناهای تاریخی اصفهان در دوره قاجار با بی‌مهری مواجه شدند و از عظمت و شکوه آن‌ها کاسته شد. خیابان چهارباغ نیز از این قاعده مستثنی نبود و اگر توجه و محافظت مردم مانع نمی‌شد، در همان زمان به‌کلی از بین می‌رفت. سلطان مسعود میرزا، معروف به ظل‌السلطان و بزرگ‌ترین پسر ناصرالدین شاه که از سوی پدر، حاکم اصفهان شده بود، دستور تخریب چهارباغ را صادر کرد.
عمال وی برای تخریب باغ شروع به قطع درختان کردند، اما خبر این ماجرا به حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی، از علمای برجسته آن زمان اصفهان رسید. ایشان به طلاب مدارس دینی دستور دادند تا مانع تخریب چهارباغ شوند. طلاب فورا به چهارباغ رفتند و پس از درگیری مفصلی با عمال ظل‌السلطان، موفق شدند آن‌ها را بیرون کنند و مانع قطع مابقی درختان شوند.
امروز نیز مسئولان باید هوشیار باشند و به بهانه پیشرفت و توسعه شهر اصفهان، مجوز قطع این درختان کهنسال را صادر نکنند تا مانند گذشته، طرح‌هایی نظیر گسترش شبکه ریلی قطار شهری، منجر به قطع تعدادی از این درختان نشود.
🎨 معماری خیابان چهار باغ عباسی
عدد چهار در هنر و معماری ایران باستان نقش بسیار مهمی داشته است. چهار عنصر اصلی تشکیل‌دهنده حیات در حکمت ایرانیان پاک و مقدس شمرده می‌شدند و برای ایرانیان جنبه تقدس و نمادین داشتند. از این‌رو، بهترین فرم در پلان‌های معماری نیز از عدد چهار تبعیت می‌کرد و باعث چهارقسمتی شدن حیاط یا صحن تمامی بناهای ایرانی، چه قبل از اسلام و چه پس از آن، می‌شد.
از بناهای تاریخی که از این عدد تاثیر پذیرفته‌اند، می‌توان به باغ‌های ایرانی اشاره کرد. در میان این باغ‌ها، آن دسته که توسط معابر و گذرگاه‌ها به چهار قسمت تقسیم می‌شدند، به چهارباغ معروف بودند. طبق یافته های باستان‌شناسی، اولین باغ ایرانی با فرم چهارباغ، باغ پاسارگاد بود که به دستور کوروش کبیر ساخته شد. طرح چهارباغ به دو شیوه در باغ‌های ایران اجرا می‌شد.
1️⃣ شیوه اول
در این شیوه، باغ را در قالب یک خیابان اصلی می‌ساختند که از طول با گذرگاه‌های فرعی به چهار قسمت تقسیم می‌شد خیابان چهارباغ عباسی در اصفهان نمونه بارز این شیوه است.
2️⃣ شیوه دوم
در این شیوه، که نسبت به شیوه اول کامل تر و دقیق تر است، تمامی مساحت باغ با دو معبر متقاطع به چهار مربع یا مستطیل برابر تقسیم می‌شد و در محل تقاطع، یک حوض به‌عنوان عنصر مرکزی ساخته می‌شد. هرکدام از چهار مربع نیز با معابر متقاطع به چهار قسمت دیگر تقسیم می‌شدند. این تقسیم بندی با توجه به مساحت باغ تا حد ممکن ادامه داشت. باغ گلشن در طبس نمونه‌ای از این شیوه است.
🏕️ دیدنی‌های خیابان چهار باغ عباسی
خیابان چهارباغ عباسی محل بسیاری از جاذبه‌های تاریخی و تفریحی اصفهان است که هم برای اهالی شهر و هم برای گردشگران بسیار جذاب است. برخی از دیدنی های تاریخی و تفریحی این خیابان شامل موارد زیر می‌شود:
- کاخ هشت بهشت: دسترسی از خیابان باغ گلدسته
- مجموعه نقش جهان: شامل مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد امام، عالی‌قاپو و بازار قیصریه، دسترسی از خیابان سپه و میدان امام حسین
- چهلستون: دسترسی از میدان امام حسین
- سی‌وسه پل: واقع در میدان انقلاب
- مدرسه چهارباغ: حاشیه خیابان چهارباغ عباسی
- رستوران شهرزاد: ابتدای عباس‌آباد
- بریانی شاد: ابتدای خیابان طالقانی
- سینماهای حافظ، فلسطین، چهارباغ، سوره و…
- مراکز خرید اصفهان: شامل مراکز خرید چهارباغ، ملت، عالی‌قاپو و…
✔️ بازدید از خیابان چهارباغ اصفهان
هر گردشگری که به اصفهان سفر می‌کند، حتما از خیابان چهارباغ عباسی عبور می‌کند؛ اما برای لذت بردن کامل از این خیابان، بهتر است چند ساعت زمان بگذارید. بهترین راه این است که یک روز کامل را به بازدید از این خیابان اختصاص دهید. در این مدت، می‌توانید علاوه بر بازدید از بناهای تاریخی، در بازارهای چهارباغ عباسی گشت بزنید، در رستوران های مشهور اصفهان غذا میل کنید و شاید روز خود را با تماشای یک فیلم به پایان برسانید. این تجربه، ترکیبی از تاریخ، خرید، غذا و سرگرمی را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
